Elk jaar op de tweede donderdag van december is het de internationale ‘dag van de berg’, officieel uitgeroepen door de Verenigde Naties. Wij woonden op d’n Berg, een buurtschap in Chaam, in een wit huis (foto). De Chaamse Berg bestond uit de Baarleseweg en de Alphensebaan met het gebied daar tussenin.
Afdaling
Ma was het snel ‘gewoon’ toen we van de Torenstraat verhuisden naar d’n Berg. Ze had daar als kind al gewoond aan de Alphensebaan. “We liepen dan elleken dag te voet mee Jo en An van Girte op en neer van d’n Berg naor de school in het turp bij het Slekstraotje“, vertelde ma dikwijls. Ons witte huis stond aan het begin van d’n Berg aan de Baarleseweg tussen Jos en Toon, in de afdaling of de klim, al naar gelang van welke kant je aan kwam steppen.
Bergop
De Baarleseweg leidde naar Baarle, het dorp van de heilige Remigius van Reims, in de volksmond beter bekend als Sint Remi of Sint Meijs. Via d’n Berg fietsten we dan bergop naar Sint Meijs en naar ome Jos en tante Trees. Dan merkten we pas echt dat we op d’n Berg woonden. “Mee terugkomes gaoget ommes veul soepeler as mee geesgaons”, concludeerde ma dan bergaf.
Allure
De Chaamse Berg was een berg met allure, volgens berekeningen uit 1822 het middelpunt van de Benelux. Op d’n Berg was het te doen, de bakermat van kunstenaars, driebanders en voetballers. D’n Berg had sfeer. Daar konden de Goudberg en de Calvarieberg achter de kerk niet tegenop, laat staan de Alphense Bergen.
Florerend
Op d’n Berg woonden de burgemeester en de dokter, maar ook onze ‘mister’, de kattensnijder en de sterrenkijker. Er was op d’n Berg een florerend bedrijfsleven. Lintje had daar een kapsalon. Pietje timmerde kozijnen en doodskisten en Piet van Girte voetbalde bij RKVV Baronie. Sus looide er leer, naast de ‘drie musketiers’. Bij Kotte en Piette maakten ze schoenen, Bert smeerde auto’s door, bij Sjarre stikten ze pyjama’s en Toontje van Girte schatte paarden.
Flipper
D’n Berg had met ’t Smullekuiltje op de hoek van de Alphensebaan en de Baarleseweg zijn eigen buurtcafé. Sinterklaas hield daar spreekuur aan de toog. In de winter waren er rikavonden. Tijdens carnaval organiseerden de Chaamse Bergbewoners in hun café een eigen carnavalsbal. Ze bouwden zelf carnavalswagens en reden er mee in de optocht met creaties van Flipper, Sandy en Bud en van zigeuners met Gerrit van Coope en Nel van Koskes als zigeunervader en zigeunermoeder.
Acht
Van 1933 tot 2022 kwam de Acht van Chaam altijd over d’n Berg, en raasde dan vlak voor ons witte huis voorbij. Tijdens de Acht maakte d’n Berg het verschil, de enige berg in het parcours. Wat een feest was het altijd op d’n Berg tijdens de Acht in de stal bij Rie, de nicht van ma. Op meer adressen op d’n Berg kon je tijdens de Acht terecht. “Pakt mar ‘n kouw fleske uit ’t wasteltje”, zei Tommeke dan. Triske bakte ondertussen honderden eieren met spek. Bij sommige drinkplaatsen hadden ze tegen de gevel op buikhoogte tijdelijk schuin aflopende dakgoten bevestigd waar de dorstlustige Achtgangers hun ‘aardappelen’ in konden afgieten.
Epiloog
De Acht van Chaam gaat niet meer over d’n Berg. De Chaamse Bergbewoners bouwen geen carnavalswagens meer. Bij ’t Smullekuiltje verkopen ze nu benzine en bij Susse antiek. Ons witte huis is gesloopt. De dokter, de burgemeester, de kattensnijder, de paardenschatter, de sterrenkijker, Lintje, Piet, Kot, Sjar, Coop, Gerrit, Nel, Tommeke, Triske, de drie musketiers, Bert, Rie, onze ‘mister’ en pa en ma zijn al lang uit de tijd. Wij wonen nog wel op de Chaamse Berg. – Berry van Oers (Ons Weekblad 50/2025)
