De Aziatische hoornaar is en zal verder oprukken, we hebben een aantal nesten niet kunnen opsporen en nu is het al weer te laat omdat de jonge koninginnen al uitvliegen. Het teken dat de koninginnen op komst waren hebben we gekregen toen de eerste darren gezien waren op 21 september, dan weet je dat 2 weken later uit dat nest de eerste koninginnen uit vliegen.
De Aziatische hoornaars die je nu ziet, vangen geen insecten meer, maar komen af op zoetigheden, net zoals limonadewespen. De werksters hoeven geen larven meer te voeden en daarom is het niet meer nodig om eiwitten te verzamelen in de vorm van insecten.
Op dit moment is de omvang van een nest van de Aziatische hoornaar zo groot als een skippybal. Je zou denken dat ze daardoor makkelijk te zien zijn, maar dat valt vaak tegen, omdat ze soms hoog in bomen hangen. In Alphen-Chaam, Baarle-Nassau/Hertog en Ulicoten hebben we er veel last van gehad. Onze imkers hebben ze wel gezien bij hun bijenstallen, maar lang niet bij iedereen.
In Alphen Boshoven zijn in april-mei zes koninginnen gevangen. In Baarle Boskobe is er één koningin gevangen, wat betekent dat deze geen nest heeft kunnen maken. Op de Flaasdijk is een primair nest in een stal weggehaald voordat het kon uitgroeien tot een grote skippybal. In de buurt daarvan hangt nog steeds een nest, omdat er Aziatische hoornaars zijn gezien bij de bijenkasten op camping de Flaasbloem die richting Alphense Bergen vliegen.
In Alphen, op Zandheining, zijn in april twee koninginnen gevangen. Aan het Binckplein-Molenstraat is ook een koningin gevangen, waardoor deze drie geen nest meer hebben kunnen bouwen. Helaas hangt er nog ergens een nest tussen de Chaamseweg en de Zandstraat, en ook in de villawijk 't Zand moet er een nest zijn, want er zijn Aziatische hoornaars waargenomen bij de bijenkasten op de Bijenhal Alphen.
In Chaam is na lang speuren een nest gevonden bij de Blokkenweide. Dit nest is verwijderd nadat de locatie was doorgegeven op Waarneming.nl. Op dat moment kwam een gecertificeerde bestrijder het nest verwijderen op kosten van de Provincie.
Er moeten nog veel meer nesten aanwezig zijn, en nu de nesten hun levenscyclus voltooien, zullen er in 2025 waarschijnlijk weer meer Aziatische hoornaars verschijnen. Ze tegenhouden is lastig. Het enige wat men kan doen, is een waarneming direct melden op Waarneming.nl, zodat er actie ondernomen kan worden. Op 21 september waren er 2100 meldingen gedaan. Uit statistische gegevens blijkt dat op elke vijf meldingen er gemiddeld één nest aanwezig is. Dat zou betekenen dat er 420 nesten moeten zijn, terwijl er pas 13 zijn gevonden en gemeld. Dat is maar 3% van het totaal, wat laat zien hoe moeilijk ze op dit moment te vinden zijn. Pas als de bladeren beginnen te vallen, worden de nesten zichtbaar.
Uit elk nest worden ongeveer 500 koninginnen geboren, waarvan er 50 na de winter overleven en ieder weer een nieuw nest gaan maken in het volgende jaar. Op deze manier kunnen ze zich steeds verder verspreiden. Inmiddels wordt er ook met drones en zendertjes gewerkt om de nesten op te sporen. Dat is kostbaar, en daarom moet de plaatselijke of Provinciale overheid financiële middelen beschikbaar stellen. Gelukkig helpt de lokale imkersvereniging actief mee met opsporing door zoekgroepen te organiseren.
Laten we hopen dat we volgend voorjaar weer meer koninginnen kunnen vangen, zodat ze geen nieuwe nesten kunnen maken. Uit ervaring weten we dat de nesten bijna altijd in de buurt van bebouwing hangen, maar toch zijn ze moeilijk te vinden.
Wilt u meer informatie? Kom dan naar de Bijenhal Alphen, zodat wij u wegwijs kunnen maken in het gedrag van de Aziatische en Europese hoornaars, wespen en natuurlijk de honingbij. Binnen de Bijenhoudersvereniging Alphen is veel kennis en expertise aanwezig. Of kom eens langs om te kijken of bijenhouden iets voor u is. Er worden weer cursussen gegeven, afgesloten met een diploma Bijenhouden. Kijk daarvoor op de site van de NBV (Nederlandse Bijenhoudersvereniging) bij de basiscursus Groep de Baronie, locatie Wolfslaar.
U bent van harte welkom om in 2025 mee te doen met onze imkers en de praktijk te leren gedurende het seizoen. Namens alle imkers van Alphen, Baarle, Ulicoten en de wijde omgeving, Henk Cornelissen. Of mail naar .
